Nie żyje Bohdan Butenko

Fot. W. Olszanka

Nie żyje Bohdan Butenko (1931–2019), znakomity rysownik i ilustrator książek dla dzieci, twórca postaci Gapiszona oraz Gucia i Cezara. Artysta zmarł przedwczoraj, 14 października. Miał 88 lat.

 Bohdan Butenko – urodził się 8 lutego 1931 roku w Bydgoszczy. Spędził tam jednak tylko 8 lat swojego życia, bo już jesienią (październik) 1939 roku – miesiąc po wybuchu II wojny światowej – przeniósł się do Warszawy, gdzie mieszkał do końca życia.

Ukończył najpierw Państwową Wyższą Szkołę Sztuk Plastycznych, a następnie studia na Akademii Szuk Plastycznych (1955). Tam właśnie bronił dyplomu w pracowni Jana Marcina Szancera, wykonując ilustracje do książki pod tytułem „Opowieść o tulskim mańkucie i stalowej pchle” (autor: Mikołaj Leskow).

W roku ukończenia studiów, Bohdan Butenko został redaktorem artystycznym wydawnictwa Nasza Księgarnia (1955) i to on zatwierdzał projekty graficzne książek, które trafiły później do druku. W NK pracował blisko 10 lat.

Od roku 1956 rozpoczął ilustrowanie książek różnych pisarzy (zarówno w kraju, jak i za granicą) i stał się także autorem szeregu własnych, kultowych produkcji.

Z tych najbardziej znanych należy wymienić:

  • „Pierwszy! Drugi!! Trzeci!!!” (KAW, 1975)
  • „Pyś, czyli wiadukt nad chaszczami” (Literatura, 1998)
  • „Bałwanka Gapiszona” (Ezop, 2001)
  • „Gapiszon i krokodyl” (Ezop, 2003)
  • „To ja, Gapiszon” (Egmont, 2003)
  • „Krulewna Śnieżka” (Nasza Księgarnia, 2008)

oraz wiele innych, w tym cykl o Kwapiszonie (Nasza Księgarnia).

Współpracował z wieloma wydawcami oraz z czasopismami dla dzieci i młodzieży – „Miś”, „Płomyczek”, „Płomyk”, „Świerszczyk”. Jego ilustracje pojawiały się także w „Świecie Młodych”, a przygody „Gapiszona” zostały zekranizowane.

Jest laureatem wielu nagród.

W kraju otrzymał między innymi:

  • 1963, 1967, 1969, 1988, 1990, 2009, 2013 – nagrody i wyróżnienia w konkursie PTWK (Najpiękniejsza Książka Roku)
  • 1979 – Srebrne Koziołki („Dzień dobry!”)
  • 1979 – Srebrne Koziołki („Historia jednego filmu”)
  • 1990 – Książka Roku PS IBBY („O Felku, Żbiku i Mamutku”)
  • 2003 – BESTSELLERek („Babci Brygidy szalona podróż do Krakowa”)

Za granicą otrzymał między innymi:

  • 1965 – nagrodę IBA (Lipsk) – il. i op. książki „Dong, co ma świecący nos” E. Leara
  • 1970 – II nagrodę na MTK (Moskwa) – il. do książki „Ziemia” W. Zonna
  • 1971 – nagrodę IBA (Lipsk) – il. i op. książki „Krople na start” L. Górskiego
  • 1976 – Premio Europeo (Padwa) – il. książki „Całe życie Marianny” J. Duche
  • 1977 – nagrodę IBA (Lipsk) za il. i op. książki „Pali się!” J. Brzechwy
  • 2003 – nagrodę IMAGE (Istambuł) za il. do książki „Wyczyny niezrównanego hodży Nasreddina” I. Shaha.

Otrzymał także nagrody za całokształt twórczości:

  • 1974 – Nagroda Prezesa Rady Ministrów
  • 1976 – Medal Komisji Edukacji Narodowej
  • 1981 – Medal dla Twórców i Przyjaciół Książki dla Dzieci
  • 2003 – nominacja PS IBBY do Szwedzkiej Nagrody Pamięci Astrid Lindgren
  • 2004 – Medal PS IBBY
  • 2005 – nominacja do Nagordy Prezydenta RP „Sztuka Młodym”
  • 2005 – nominacja PS IBBY do Szwedzkiej Nagrody Pamięci Astrid Lindgren
  • 2006 – „Pegazik” nagroda Poznańskich Spotkań Targowych
  • 2006 – Doroczna Nagroda Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • 2009 – „Guliwer w krainie Liliputów” – dla dojrzałego i wybitnego twórcy, o znaczącym dorobku artystycznym lub naukowym
  • 2011 – Nagroda Specjalna Fundacji „ABCXXI – Cała Polska Czyta Dzieciom”
  • 2011 – Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Był Kawalerem Orderu Uśmiechu (2012).

 

Cześć jego pamięci.